Kookpannen en koekenpannen worden gemaakt van verschillende materialen. Elk van deze materialen heeft zo zijn voor- en nadelen. Welk materiaal je kiest merk je (later) aan het gebruiksgemak, kook- of bak eigenschappen, gewicht en duurzaamheid. In dit artikel geven we je advies welke materiaal het beste is. We beschrijven wat de verschillen tussen de vele pannen zijn.
Klik hier voor het totale assortiment pannen
Wel of geen anti-kleeflaag?
Voordat we stil staan bij het materiaal dat volgens ons de beste prijs / kwaliteit heeft, beantwoorden we eerst de vraag of een anti-aanbak of anti-kleeflaag noodzakelijk is. Deze vraag is uiteraard alleen van toepassing op een koekenpan en niet op een kookpan.
Over het algemeen geldt dat een koekenpan met anti-aanbaklaag zeer gebruiksvriendelijk is. Iedereen kan er mee koken, het eten brandt niet snel aan en vooral: eiwitrijk eten blijft niet aan de bodem plakken. Een pan met antiaanbaklaag is eigenlijk onmisbaar, zeker voor het gemiddelde huishouden. Het is een echte ‘alleskunner’.
Onze ervaring is dat er eigenlijk geen alternatieven zijn die alle positieve eigenschappen van zo’n laag op het gebied van gebruiksgemak kunnen vervangen. Ook keramisch niet. Sommige materialen zijn beter in bakkwaliteit en vele malen duurzamer, maar om de pan met anti-kleeflaag te vervangen moet je verschillende pannen kopen. Elke gerecht of toepassing vraagt een andere pan en ook een iets andere kook techniek. Ons advies is dan ook, zeker voor de niet zo vaardige (thuis)kok, om een pan met antiaanbaklaag te kopen. Bekijk hier het assortiment.
Toch kiezen voor een pan zonder zo’n laag? Lees dan snel verder. We bespreken per type pan de eigenschappen en geven aan wat volgens ons het beste materiaal is voor een kookpan en een koekenpan.
Aluminium: geanodiseerd aluminium goed alternatief voor anti-kleeflaag pan
Om aan te haken op wat we de beste vervanger van een pan met anti-aanbaklaag vinden, starten we met aluminium. Hoewel veel bakpannen gemaakt zijn aluminium -zoals tefal, met de klassieke anti-aanbaklaag – bedoelen wij hier koekenpannen van geanodiseerd aluminium. De anti-aanbaklaag van geanodiseerd aluminium is gesmeed of gegoten en de coating bevat geen “giftige” stoffen zoals PTFE. Het materiaal is zeer hard, krasvast en goed geschikt voor het bakken van eiwitrijk eten zonder dat het aan de bodem blijft plakken. In tegenstelling tot plaatstaal moet je het niet onderhouden door het te oliën en blijft het lang mooi. De Les Forgees koekenpannen van Le Creuset zijn ons koopadvies. Vindt je deze te duur? Klik dan hier voor de alternatieven.
Voor kookpannen zijn er betere alternatieven te koop. Wel hebben normale aluminium kookpannen als voordeel dat ze licht van gewicht zijn en goedkoper dan pannen van andere materialen. Dit materiaal is echter niet onderhoudsvriendelijk. Bovendien is het van alle materialen het meest krasgevoelig.
Eigenschappen van aluminium:
- + Sterk
- + Weinig onderhoud
- + Hoge temperaturen
- + Krasvast (geanodiseerd aluminium)
- + Mooi
- + Gaat lang mee
- – Duur (geanodiseerd aluminium)
- – Warmen langzaam op
- – Liever niet in de vaatwasser
Plaatstaal: onze favoriet als koekenpan!
Plaatstaal heeft als voordeel dat het geen extra coating heeft en alleen van ijzer gemaakt is. De koekenpan is voorzien van een natuurlijke antiaanbakbescherming (gegarandeerd PFOA en PTFE vrij). Door de pan eerst een paar keer in te branden met olie, zal deze een natuurlijke anti-aanbaklaag krijgen. De pan is naast het bakken van vlees ook goed geschikt voor het bakken van eiwitrijke producten. Als materiaal voor de koekenpan staat plaatstaal op de 2e plaats als vervanger van de anti-kleeflaag. De beste pannen zijn die gemaakt door de firma de Buyer: klik hier. De pannen zijn in tegenstelling tot aluminium relatief goedkoop in aanschaf en daarom bij ons favoriet!
Als nadeel heeft plaatstaal dat het wel wat weegt, de eerste keer gebruik wat oefenen vergt, regelmatig met olie ingesmeerd moet worden en dat de pan door het gebruik lelijk wordt (zwart/ bruin). Toch zijn dit type pannen een echte aanrader.
Eigenschappen van plaatstaal:
- + Een natuurlijke anti-aanbaklaag
- + Hoge temperaturen
- + Krasbestendig
- + Gaat lang mee (onverslijtbaar)
- + Relatief goedkoop
- + ook in de oven gebruiken
- – Wordt lelijk
- – Gaat zonder olien roesten
- – Niet de beste keus voor inductie
- – Niet vaatwasbestendig
- – Zwaar
Roestvrij staal (RVS): het beste materiaal voor een kookpan
Roestvrij staal is een materiaal dat een aantal zeer gunstige eigenschappen heeft. Het presteert ten opzichte van de hier genoemde materialen het beste op het gebied van warmtegeleiding, hoge temperaturen, krasbestendigheid, ovenbestendigheid, levensduur en prijs/kwaliteitverhouding. Voor kookpannen adviseren we eigenlijk altijd roestvrijstaal (RVS) aan onze klanten. Klik hier voor het assortiment.
Hoewel RVS ook populair is voor bakpannen vraagt het bakken toch wat ervaring. Het is moeilijker en vraagt wellicht een andere kooktechniek dan u wellicht gewend bent. Een nadeel van RVS koekenpannen is namelijk dat er geen anti-aanbaklaag in zit. Eiwitrijke gerechten bakken hier dus sneller aan en je moet altijd ruim voldoende olie of boter gebruiken. RVS is gezien de zeer positieve eigenschappen voor een koekenpan zeer goed geschikt, maar het vraagt wat aandacht en oefening van de gebruiker. De Demeyere Koekenpan Proline 28 cm is een van de betere koekenpannen die we kennen.
Eigenschappen van RVS:
- + Hoge temperaturen
- + Goed warmte geleiding (alleen bij meerdere lagen)
- + Lange levensduur
- + Kras- en roestbestendig
- + Vaatwasserbestendig
- + Mooi
- – Geen anti-aanbaklaag, vraag wat oefening
- – Eiwitrijk eten bakken vraagt oefening
- – Niet het meest goedkope materiaal
Gietijzer
Gietijzeren pannen werd vooral vroeger veel gebruikt. Nu zijn ze nog bekend als braadpan. Gietijzer kent echter een bredere toepassing. Je ziet ze steeds vaker als materiaal voor zowel kook- als koekenpannen. Dat komt vooral doordat het warmte lang vasthoudt en de lange levensduur. In veel gevallen zijn de pannen voorzien van een emaile laag, maar ze zijn ook te koop zonder beschermlaag. In dat geval vragen ze veel onderhoud. Wanneer ze echter van een emaile laag zijn voorzien vragen ze weinig onderhoud. Gietijzer heeft als grootste nadeel, dat het een zwaar materiaal is. Ons advies? Vooral kopen als materiaal voor een braadpan.
Eigenschappen van Gietijzer:
- + Gaat lang mee
- + hoge temperaturen
- + ook in de oven gebruiken
- + houdt warmte lang vast
- – Duurt lang voordat het opgewarmd is
- – zwaar
- – Niet vaatwasser bestendig
- – Veel onderhoud (behalve de emaille pannen)
Keramisch
Tenslotte staan we nog even stil bij de keramische pannen. Dit is een variant van de gewone anti-kleeflaag, maar die beter bestand is tegen hoge temperaturen. Waar de normale (Teflon) anti-aanbaklaag bij hoge temperaturen snel beschadigd, kan deze keramische laag daar beter tegen. Toch zijn wij niet zo te spreken over dit materiaal, ondanks dat het de hemel in wordt geprezen in reclamefolders. Wij hebben de ervaring dat de laag een tijdje inderdaad goed zijn werk doet en niet aanbrandt. Na verloop van tijd slijt de laag. Het heeft een minder lange levensduur dan andere materialen. De laag is bovendien niet heel sterk. Er ontstaat aanslag in de pan, het wordt minder krasvast en er kunnen stukjes loslaten. Alleen voor de duurdere keramisch koekenpannen willen we een (voorzichtig) koopadvies geven. Anders geldt het advies: als koekenpan minder geschikt, als kookpan meer dan prima. Klik hier voor de keramische pannen.
Eigenschappen van keramische pannen:
- + Kan redelijke temperaturen hebben
- + Weinig onderhoud
- + makkelijk schoon te maken
- + bakt nieuw niet snel aan
- – Keramische laag slijt, waardoor pan gaat aanbakken en krast
- – Er ontstaat aanslag in de pan
- – Niet vaatwasser bestendig
- – veel minder sterk dan andere materialen
- – korte levensduur
- – niet geschikt voor lang bakken op hoge temperatuur
Conclusie en koopadvies
Met dit artikel hebben we u geprobeerd te helpen met het zoeken naar de beste pan. Ons koopadvies voor een koekenpan is een plaatstalen of één van geanodiseerd aluminium (duurder, maar blijft bij gebruik langer mooi). Voor een kookpan voldoet RVS volgens ons het beste.
