Een stalen (koeken)pan is één van de betere pannen en is voor een groot aantal verschillende gerechten te gebruiken. Wel vergt staal dat het voor het eerste gebruik wordt ingebrand of ingebakken en moet het na gebruik voorzichtig schoongemaakt worden. Met een klein beetje zorg en onderhoud gaat de pan een leven lang mee!
Klik hier voor het assortiment stalen pannen
Eerste gebruik: inbakken of inbranden
Voordat u de pan gaat gebruiken moet u de pan (eenmalig) inbranden of inbakken om het anti-aanbakeffect te verkrijgen. Hoe u dat doet leest u in deze korte handleiding. Spoel de pan eerst met heet water goed schoon, ga er eventueel ook even met de afwasborstel doorheen. Gebruik geen afwasmiddel. Droog de pan af en zet op het fornuis. Voor het inbranden kunt u olie (inbranden) of aardappel, zout en olie (inbakken) gebruiken. Die laatste methode heeft onze voorkeur, omdat u zo controle heeft over hoe warm de pan wordt. Warm het staal langzaam op laag of matig vuur op (geen hoog vuur!). Gebruik bij voorkeur zonnebloemolie, arachideolie of kokosolie en liever geen olijfolie (kan niet zo goed tegen hoge temperaturen).
Inbranden met olie
Giet op de bodem van de pan een laagje olie en laat dit 5 minuten koken. Rookvorming is normaal en hoort er bij. Zet de afzuigkap aan en ventileer goed. Giet de olie af en droog de pan met keukenpapier. De pan niet afwassen, de olie moet in de pan achter blijven. Het vette laagje beschermt de pan tegen corrosie.
Lees ook: Waarom het inbranden mislukt, inclusief nieuwe tips (laag voor laag in plaats van een laagje olie op de bodem pan gieten).
Inbakken met aardappel, zout en olie
Snijdt één of meerdere rauwe aardappel(s) in schijfjes / plakken (ongeveer 1cm dik) en bestrooi met zout (in totaal 4 eetlepels). Giet nu een laagje olie in de pan en laat dit opwarmen. Doe de aardappelschijfjes met zout in de pan en laat goed doorbakken (voorkom verbranden). Doorlopend keren voor zo’n 5 minuten of langer, totdat ze helemaal donkerbruin zijn geworden. Giet de olie en de aardappels af en maak de pan schoon met keukenpapier, er moet wat olie in de pan achter blijven.
Hoe vaker u de pan gebruikt, hoe donkerder het bakoppervlak van de pan wordt, des te beter de bakeigenschappen van de pan worden. Bij de eerste keren gebruik raden we aan even wat meer boter in de pan te doen. Na enkele keren heeft u steeds minder boter/olie nodig, omdat de laag beter gaat bakken. Er ontstaat een gladde, natuurlijke anti-aanbaklaag die roestvorming tegen gaat.
Na gebruik: schoonmaken met water
Na het (eenmalig) inbakken is de pan klaar voor gebruik en moet u de pan na elke keer koken alleen nog maar afwassen. Staal is niet geschikt voor gebruik in de vaatwasser. Het liefst neemt u de pan na gebruik alleen maar af met keukenpapier, maar omdat olie soms ook smaak overneemt (bijv. van vis) raden wij aan de pan schoon te maken met water. Gebruik hiervoor heet water en een afwasborstel. Gebruik liever geen afwasmiddel! De pan onmiddellijk na het schoonmaken goed afdrogen om roestvorming te voorkomen en droog in een vochtvrije ruimte opbergen. Wij raden aan de pan na elke keer schoonmaken opnieuw te voorzien van een beetje olie (zie onder).
Blijft er bij het schoonmaken nog vervuiling of aanzetting achter? Dan kunt u de pan grof reinigen door grof zout te verwarmen. Dit zout doet u op de bodem van de pan en verwarmt u op hoog vuur voor ongeveer 2 minuten. Zout lost restjes op en neemt geuren op. Daarna schoonmaken met heet water, goed afdrogen en oliën. Gebruik nooit schuurmiddel of chemische schoonmaakmiddelen. Een groen spons gebruiken mag wel. Staal in verband met de roestvorming ook niet laten weken.
Onderhoud van een stalen (koeken)pan
Na het afwassen en afdrogen doet u een paar druppels olie in de pan en veegt u deze met een keukenpapier in. Op deze manier is de pan weer ingevet en sluit de olie het staal af van de buitenlucht en vocht. De pan altijd goed afdrogen (theedoek of keukenpapier wanneer er olie in zit). Liefst op een droge plaats opbergen.
Zuren uit eten (tomaat, citroen, etc.) en sauzen (witte wijn, woksaus, azijn) hebben een effect op het anti-aanbakeffect. Deze etenswaren en sauzen zijn goed klaar te maken in de pan, maar in sommige gevallen kunnen ze er voor zorgen dat de baklaag wat minder sterk wordt. Als dat gebeurt (en dat is niet erg) verschijnen er witte of blanke vlekken op het staal. De pan moet dan na het schoonmaken weer even ingebrand worden met olie (zie boven).
Tenslotte: een stalen pan is mooi blank als je hem koopt, maar door het inbranden en het gebruik wordt hij steeds donkerder. Niet iedereen vindt dit mooi, maar het is juist goed voor de pan, Hoe donkerder hoe beter de pan bakt en hoe minder eten blijft plakken.
